25 ВЕРАСНЯ. СЯРГЕЙ ГРАХОВСКИЙ, 110 ГАДОЎ СА ДНЯ НАРАДЖЭННЯ
25.09.2023Беларускі пісьменнік, паэт і перакладчык, публіцыст і грамадскі дзеяч. Адзін з класікаў беларускай літаратуры. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь, заслужаны дзеяч культуры Беларускай ССР.
Паэт нарадзіўся 25 верасня 1913 года ў сялянскай сям'і ў вёсцы Нобель Пінскага павета Мінскай губерні.
У 1914 годзе яго бацькі пераехалі ў гарадок Глуск пад Магілёвам. У 1930 году Грахоўскі стаў рабочым на Бабруйскім дрэваапрацоўчым заводзе, а ў 1931 – 1932 гадах працаваў карэктарам у газеце « Чырвоная змена » Госиздата БССР. У 1935 годзе скончыў газетна-выдавецкае аддзяленне літаратурнага факультэта Мінскага педагагічнага інстытута, пасля чаго працаваў рэдактарам Беларускага радыё і выкладчыкам літаратуры на літаратурным факультэце Беларускага дзяржаўнага універсітэта.
Паэтычны дэбют Грахоўскага адбыўся яшчэ ў 1926 годзе. Асноўныя рысы яго паэзіі – лірычнасць, дабрыня, гуманізм, шчырасць.
Паэт вельмі дрыгатліва ставіўся да роднай мовы. Да прыкладу, у вершы « Словы наша роднае » ёсць такія радкі:
Слова наша роднае, хапала
На стагоддзі доўгія цябе.
Багдановіч, Колас і Купала
Прыпадалі да цябе ў журбе.
Абкідалі кпіны і абразу,
З дзён былых цягнулі ў заўтра ніць
І, хаця не ўсіх і не адразу, –
Навучылі ўсё ж цябе цаніць,
Вымытае ў гулкіх навальніцах,
Нам як запавет перадалі,
Каб пілі і не маглі напіцца
І ўзнялі наўздзіў ўсёй зямлі.
Грахоўскі быў не толькі паэтам, але і перакладчыкам: перакладаў на беларускую мову творы рускіх, украінскіх, літоўскіх, латышскіх, таджыкскіх, грузінскіх, аварскіх, чэшскіх і славацкіх паэтаў.
Пісаў пад псеўданімамі М. Асіповіч, Сяргей Івановіч, С. Каршун, Парамон Паромскі.
Нягледзячы на ранні дэбют, першы зборнік вершаў « Дзень нараджэння » быў выдадзены толькі ў 1958 годзе. Справа ў тым, што лёс паэта апынулася вельмі нялёгкай, і яму давялося прайсці шматлікія выпрабаванні, якія затым знайшлі адлюстраванне ў яго творах.